ހިތާއި އެ ހިތުގެ ‘ހޭދަކުރުންތައް’
އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރިއާއި ގުޅޭގޮތުން ކުޑަ މިންވަރަކަށް ވެސް އެނގޭ ބަޔަކަށް އެނގޭނެއެވެ. ވިޔަފާރިތައް ހިނގަނީ ‘އިންވެސްޓްމެންޓް’ތަކަށް ބުރަވެއެވެ. އިންވެސްޓްމެންޓަކީ އެ ވިޔަފާރިއަކުން ވަކި ކަމަކަށް ފައިސާއާއި ވަގުތު ހޭދަކުރުމެވެ. ވިޔަފާރީގެ މިލްކުވެރިޔާއާއި އޭގެ މަސައްކަތުގައި އުޅޭ މީހުން އަބަދުވެސް ވަކި ކަމަކަށް ‘އިވެސްޓު’ ކުރުމުގެ ކުރިން އެއިން ލިބޭނެ ފައިދާއަކާއިމެދު ވިސްނާނެއެވެ.
ކޮންމެވެސް އެއް ޕްރޮޑަކްޓަކަށް އިންވެސްޓުކުރަން އުޅޭ ވިޔަފާރިއެއް ޚިޔާލަށް ގެންނާށެވެ. މަތިމަތިން ބަލައިލިއިރު އެ ޕްރޮޑަކްޓްއިން ފުދޭވަރަކަށް ފައިދާކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވުނެވެ. އެހެނަސް މަހެއްހާ ދުވަސްފަހުން އެ ޕްރޮޑަކްޓްގެ ސަބަބުން ވިޔަފާރިއަށް ގެއްލުންވާން ފަށައެވެ. އެހެނަސް ވިޔަފާރީގެ ވެރިޔާ ދެންވެސް ހަމަ އެ ޕްރޮޑަކްޓަށް އިންވެސްޓުކުރަން ނިންމައެވެ. އެ ޕްރޮޑަކްޓް ގިނަ ތަންތަނުން ވިއްކޭގޮތަށް ހަދައި އިޝްތިހާރުކުރަން ފައިސާ ހޭދަކުރެއެވެ. އެ ވިޔަފާރިވެރިޔާ އެއްވެސް ބަދަލެއްނެތި ހަމަ އެ ޕްރޮޑަކްޓަށް އިންވެސްޓުކުރަމުން ދާނަމަ ވާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އެ ވިޔަފާރި ދަށްވެގެން ގޮސް ބަނގުރޫޓުވާ ހިސާބަށް ވެސް ގޮސްދާނެކަން އެނގެން، މާ ބޮޑަށް ވިޔަފާރީގެ ޢިލްމު ހުރުން މުހިއްމެއް ނޫނެވެ. އެއީ އެ ވިޔަފާރިވެރިޔާއަށް އެ ކުރި ހޭދައިގެ ބަދަލު ނުލިބޭތީވެއެވެ.
މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ވަރަށް ގިނަ މީހުންނަށް ކުރެވޭ ކަމެކެވެ. ކޮންމެހެން ފައިސާއާއި ވަގުތުންނެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޙްސާސްތަކުންނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކޮންމެވެސް މީހަކު ކަމުގޮސްފާނެއެވެ. އެހެންނޫނީ ޢާއިލާ މީހެއްދެކެ އެހެންނޫނީ އެކުވެރިއެއްދެކެ ވެސް ވަކި ހައްދެއްނެތި ލޯބިވެވިދާނެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ބޭއިޚްތިޔާރުގައި ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޙްސާސްތައް އެމީހުންނަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ‘އިންވެސްޓް’ ކުރެވެއެވެ. އަބަދުމެ އެމީހުންނާއިމެދު ކަންބޮޑުވެ، އެމީހުން ދެރަވުމުން އިންތިހާއަށް ދެރަވެ، އެމީހުން ދެރަކުރާ ކޮންމެ މީހެއްގެ ކިބައިން ބަދަލު ހިފައި އެމީހުންނަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތުގައިވާ ހުރިހާ ލޯތްބެއް ‘ހޭދަ’ ކުރެވެއެވެ. އެމީހުންގެ ފަރާތުން އެއްވެސް ކަމެއް ނުލިބުނަސް އަޅުގަނޑުމެން މިހެން ކަންތައް ކުރަމުއެވެ. މިއީ އެއްވެސް ގެއްލުމެއް ހުރިކަމެއް ނޫންހެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހީވެއެވެ. އެހެނަސް ޙަޤީޤަތަކީ އެއީއެއް ނޫނެވެ.
ކޮންމެ ‘އިމޯޝަނަލް އިންވެސްޓްމެންޓް’ އެއްގައި ވެސް އަގެއްވެއެވެ. އެ އަގަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިން ޙަޤީޤީ ލޯތްބެއްވުމުގެ ޤާބިލުކަން ނެތިދިޔުމެވެ. އެ ޖަޒުބާތުތައް ދިން މީހަކާއެކީ މެނުވީ އުފާވެރިކަމެއް ހޯދުމުގެ ޤާބިލުކަން ނެތިދިޔުމެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތައް ވެސް އޭގެ ޒާތުގައި ފެނުމުގެ ބަދަލުގައި، އެ މީހެއްގެ ނަޒަރިއްޔާތުން އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް އަގެއް ދެވޭ ހިސާބަށް ދިޔުމެވެ. މީގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ކުރަންޖެހޭ އިޙްތިރާމްވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތުން ނެތިގެންދެއެވެ. އަދި އަމިއްލަ ނަފްސާއިމެދު އަޅައިލަން ވެސް ބޭނުންނުވާ ހިސާބަށްދެއެވެ. އެނގިގެންނާއި ނޭނގިވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިހާ ހިސާބަށް ދެވިދާނެއެވެ.
އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތްތައް އަމާޒުވަނީ ކޮން ދިމާލަކަށް ކަމާއިމެދު ވިސްނުން ވަރަށް މުހިއްމެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ‘އިމޯޝަނަލީ އިންވެސްޓް’ ކުރާ ކަންތައްތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޅި ޙަޔާތް ބަރުބާދުކޮށްލާ އެހެންނޫނީ މުޅި ޙަޔާތް އާރާސްތުކުރާ ކަންތައްތަކަށްވާތީވެއެވެ. ތިބާއަށް މިހާރު އެއްވެސް ބަދަލެއް ނުދެވޭ ފަދަ ފަރާތަކަށް ‘އިންވެސްޓް’ ކުރެވިފައިވާނަމަ އެމީހެއްގެ ކިބައިންނާއި އެ އިޙްސާސްތަކުން ވެސް ދުރުވެގަންނަން މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. ތިބާގެ އިޙްސާސްތައް އިޙްސާސްކުރަމުން އެއާއިމެދު ވިސްނަމުން، އެ ހައްދެއްނެތް ޖަޒުބާތުތައް ވަކި މީހަކަށް އަމާޒުވާ ޙަޤީޤީ ސަބަބު ހޯދަން މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. ޙަޤީޤީ ލޯތްބަކީ ހައްދެއްނެތި ވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އަދި ޙަޤީޤީ ލޯބިވަނީ ބަލިކަށިކަމާއި ބޭޤަރާރީއާއި އެކީގަވެސް ނޫނެވެ. ޙަޤީޤީ ލޯތްބެއް ވެވެނީ ތިބާގެ އަމިއްލަ ފައިމައްޗަށް ކޮޅަށް ތެދުވެ އެފަދަ އިޙްސާސްތަކެއް ހިފެހެއްޓުމަށް ތިބާގެ ކިބައިގައި ހިތްވަރެއްވާ ޙާލުގައެވެ.
ޙަޤީޤީ ލޯތްބެއްވުމަށް އަމިއްލަ ފައިމައްޗަށް ކޮޅަށް ތެދުވުމުގެ ޤާބިލުކަމާއި ހިތްވަރު ހޯދަން އޮތް އެންމެ ފަހި ގޮތް ވަނީ ﷲ އާއި އެކީގައެވެ. ތިބާގެ ހިތް ތި އެދެމުންދާ ‘ޓޮކްސިކް’ ދިމާލަށް ދިޔުމުގެ ބަދަލުގައި، ގަދަކަމުން ވިޔަސް އެ ހިތް ﷲ އާއި ދިމާލަށް އަނބުރައިލާށެވެ. ﷲ މަތިން ހަނދުމަށް ކުރުމަށް ތިބާގެ ހިތް އަނބުރައިލާށެވެ. ޤުރުއާނާއި ދިމާލަށް ތިބާގެ ހިތް އަނބުރައިލާށެވެ. ﷲ އާއި މެދު އިތުރަށް އުނގެނި، އެކަލާނގެދެކެ ލޯބިވުމަށް ހިތް އަނބުރައިލާށެވެ. ޚުދު ތިބާއަށް ވެސް ދޭހަ ނުކުރެވޭ ތިބާގެ އިޙްސާސްތައް ދޭހަކުރަން އެހީވެދެއްވުމަށް އެކަލާނގެ ޙަޟްރަތުގައި އެދޭށެވެ. ސީދާ ތިބާގެ ހިތަށް ވަގުތުން ބަދަލެއް ލިބޭނެ ފަދަ ހަމައެކަނި ލޯތްބަކީ ﷲ ގެ ލޯބިފުޅެވެ. ތިބާއާއި އެހެން މީހުންނާއި ދެމެދުގައިވާ ލޯބިވެސް އިޞްލާޙުކޮށްލާނެ ލޯބިފުޅަކީ އެއީއެވެ. އަދި ތިބާގެ އަމިއްލަ ނަފްސުވެސް ރަނގަޅަށް ދެނެގަނެ އަމިއްލަ ނަފްސު ދެކެ ވެސް ލޯބިވުމަށް ތިބާއަށް އެހީވެދޭނެ ލޯބިފުޅަކީ އެއީއެވެ. ސުބްޙާނަ ﷲ!
**
މިއީ ދާރިސް ވާހަކައާއި ގުޅުން ހުރި ޕޯސްޓެކެވެ.
