ބަދަލުވާ ޙަޔާތް(ދެވަނަ ބައި): ޚަލްޤުތަކުންގެ ފަހަތުން ދުވުން

ޚަލްޤުތަކުންގެ ފަހަތުން ދުވުން

ޚަލްޤުތަކުގެ ފަރާތުން ލޯބި ހޯދުމާއިމެދު ކުރީގެ ފިލާވަޅުން އެނގެނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ކަމަކަށް ބޭނުންވުމުން އަޅުގަނޑުމެން ދުވާނީ ހިޔަނީގެ ފަހަތުން ނޫންކަމެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ދުވާނީ ކަމެއްގެ އަސްލުގެ ފަހަތުންނެވެ.

އިބްނު އަލް ޤައްޔިމް ރަޙިމަހު ﷲ ގެ ވަރަށް ރީތި ބަސްފުޅެއްގައިވެއެވެ.

“ދުނިޔެއަކީ ހިޔަންޏެއްފަދަ އެއްޗެކެވެ. އޭގެ ފަހަތުން ތިބާ ދުވަން ފަށައިފިނަމަ ތިބާއަށް ދުވަހަކުވެސް އޭގައި ނުހިފޭނެއެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ތިބާ އެއަށް ފަސްދީފިނަމަ، ތިބާގެ ފަހަތުން ދިޔުން ނޫން ގޮތެއް އެއަކަށް ނެތެވެ.”

މިއިން ލިބޭ ފުން ފިލާވަޅަކީ، މީހުންގެ ލޯތްބާއި ޤަބޫލު ލިބިގަތުންވަނީ އެ ކަންތަކުގެ ފަހަތުން ދުވައިގެން ނޫންކަމެވެ. މީހުންގެ ފަހަތުން ދުވައިގެން ނޫންކަމެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެކަންތައް ލިބުންވަނީ ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމުގައެވެ. ތިބާ ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދަން މަސައްކަތް ކޮށްފިނަމަ، މީހުންގެ ލޯބި ތިބާއަށް ލިބުމަށް ﷲ އިރާދަ ކުރައްވައެވެ. ތިބާއަށްޓަކައި މީސްތަކުންގެ ހިތުގައި ޤަބޫލުވުން ލައްވަނީ އެކަލާނގެއެވެ. ދުނިޔެ ތިބާގެ ފަހަތުން ދުވުމަށް އިރާދަކުރައްވަނީ އެކަލާނގެއެވެ. މިކަން މިގޮތަށް ވާނެ ހަމައެކަނި ގޮތަކީ ތިބާ ދުނިޔޭގެ ފަހަތުން ދުވުމުގެ ބަދަލުގައި ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުމަށްޓަކައި ދުވާނަމައެވެ.

މިއީ ވަރަށްވެސް މުހިއްމު ނުކުތާއެކެވެ. ރަސޫލާ ﷺ ގެ ފުން ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ.

ރަސޫލާ ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ﷲ ގެ ލޯބިފުޅާއި މީހުންގެ ލޯބިވެސް ލިބޭނެ ގޮތަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟

މިއީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވެސް ޖަވާބު ބޭނުންވާ ސުވާލެއް ނޫންތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ﷲ ގެ ލޯބިފުޅު ބޭނުންވެއެވެ. އަދި މީހުންގެ ލޯބިވެސް ބޭނުންވެއެވެ. އެއީ އިންސާނީ ތަބީޢަތެވެ.

ރަސޫލާ ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. إِزْهَد فِي الدُّنْيا

ދުނިޔެއާއިމެދު ޒުހުދުވެރިވާށެވެ.

ޒުހުދްގެ މާނައަކީ މާ ބޮޑަށް ކަމަކަށް ނޭދުމެވެ. އެއްވެސް ކަމަކަށް މުޅިން ބަރޯސާ ނުވުމެވެ. އެހެންކަމުން މި ޙަދީޘުން އެނގެނީ ދުނިޔެއާއިމެދު ޒުހުދުވެރިވެއްޖެނަމަ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ތިބާދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގެންވާނެ ކަމެވެ. ދުނިޔެއަށް އޮތް ގަދަވެގެންވާ ލޯބި ދޫކޮށްލައިފިނަމަ ﷲ ތިބާދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގެންވާނެއެވެ.

މިއީ ދޭހަކުރަން ނުހަނު ފަސޭހަ ވާހަކައެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭކަމެކެވެ. އެހެނަސް ޙަދީޘްގެ ދެން އޮތް ބަޔަކީ ނުހަނު ޝައުޤުވެރި ބައެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފަހަރެއްގައި ނޭނގި އޮވެދާނެކަމެކެވެ.

“މީހުންގެ އަތްތަކުގައިވާ ކަންތަކަށް ޒުހުދުވެރިވާށެވެ. އޭރުން މީހުން ތިބާދެކެ ލޯބިވާނެއެވެ.”

މިއީ ނުހަނު ބާރުގަދަ ބަސްތަކެކެވެ. ރަސޫލާ ﷺ ވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ދަސްކޮށްދެއްވަނީ މީހުންގެ ލޯބި ލިބެނީ މީހުންގެ ފަހަތުން ދުވެ، އާދޭސްކޮށް، މީހުންނަށް މާ ބޮޑަށް ބަރޯސާވުމުންނެއް ނޫންކަމެވެ. ޙަޤީޤަތަކީ މީގެ އިދިކޮޅެވެ.

ތިބާ މީހުންގެ އަތްތަކުގައިވާ ކަންތަކަށް މާ ބޮޑަށް ނޭދޭނަމަ، މީހުން ތިބާދެކެ މާ ބޮޑަށް ލޯބިވާނެއެވެ. މީހުންގެ އަތްތަކުގައިވާ ކަންތަކަށް މާ ބޮޑަށް ނޭދުމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ މި ފިލާވަޅު ދޭހަ ކުރެވޭނެ ތަފާތު ގޮތްތަކެއް ވެއެވެ.

އޭގެ އެއްގޮތަކީ، މީހަކަށް ނިޢުމަތެއް ލިބިފައިވާނަމަ، އެކަމަކަށް ނޭދުމެވެ. އެހެން ބަސްތަކަކުން ބުނާނަމަ ޙަސަދަވެރި އެކުވެރިއެއްދެކެ އެކަކު ވެސް ލޯތްބެއް ނުވާނެއެވެ. އެހެން މީހަކަށް ނިޢުމަތެއް ލިބޭއިރަށް ތިބާ އެކަމަކަށް އެދޭނަމަ، ދެން ތިބާއަކީ މީހުން ރުހޭ ކަހަލަ މީހަކަށް ނުވެދާނެއެވެ. މީހުންގެ އަތްތަކުގައިވާ އެއްޗެއްސަކީ ތިބާގެ އެއްޗަކަށްވުމަށް ތިބާ އެދޭނަމަ، މީހުން ތިބާދެކެ ލޯތްބެއް ނުވާނެއެވެ. މީހުންގެ އަތްތަކުގައިވާ އެއްޗެއްސާއިމެދު ޒުހުދުވެރިވުމުން، މީހުން ތިބާދެކެ ލޯބިވާނެކަމަށް ރަސޫލާ ﷺ ޙަދީޘްކުރެއްވީ އެހެންވެއެވެ.

މި ފިލާވަޅު ދޭހަ ކުރެވިދާނެ މިއަށްވުރެ ފުން ގޮތެއްވެސްވެއެވެ. އެއީ، މީހުންގެ ފަރާތުން ތިބާއަށް ލިބިދާނެ ކަމަކަށް ބަރޯސާ ނުވުމެވެ. އޭރުން މީހުން ތިބާދެކެ މާ ބޮޑަށް ލޯބިވާނެއެވެ. މީގެ މާނައަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ މީހުންނަށް ތިބާއަށް ދެވޭނީ ކޯޗެއް ހެއްޔެވެ؟

މީހުންނަށް ތިބާއަށް ދެވޭނީ ހަމައެކަނި އަތްލެވޭ ތަކެއްޗެއް ނޫނެވެ. ފައިސާއާއި މުދަލެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ބަލައިގަތުމާއި، ލޯތްބާއި، ޤަބޫލުވުން ފަދަ ކަންތަކަކީ ވެސް މީހުންގެ ފަރާތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިޙްސާސް ކުރެވޭ ކަންތަކެވެ. މީހުންގެ ފަރާތުން މި ކަންކަމަށް މާ ބޮޑަށް ތިބާ އެދޭހެން މީހުންނަށް ހީވާނަމަ، މީހުން ތިބާއަށް ފޫހިވުން ގާތެވެ. އެއީ ތިބާއަށް މީހުންގެ ލޯބި ލިބިދޭނެފަދަ މަގެއް ނޫނެވެ.

އެހެނެއްކަމަކު މީހުން ލޯބިވެ، އިޙްތިރާމް ކުރަނީ އެ މީހުންގެ ބަލައިގަތުމާއި ލޯތްބަށް މާ ބޮޑަށް ބަރޯސާ ނުވާ މީހުންނަށެވެ. އަބަދު އަބަދު މީހުންގެ ތަޢުރީފާއި ބަލައިގަތުމުގެ ފަހަތުން ނުދުވާ މީހުންނަށެވެ. ތިބާއަށް ލޯތްބާއި އިޙްތިރާމް ލިބެނީ އޭގެ ފަހަތުން ނުދުވުމުންނެވެ.

މިއީ ވަރަށް މުހިއްމު ނުކުތާއެކެވެ. މީހަކު މިސާލަކަށް އެމީހަކު މުހިއްމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ދެކޭ ކަމެއްގައި ހިފަހައްޓައި ދެގޮތެއް ނެތި ހުރުމުން، މީހުން އެކަމަށް އިޙްތިރާމް ކުރާނެއެވެ. މީހުން އެމީހަކު ދެކޭ ގޮތާއިމެދު އެއްބަސް ނުވިޔަސްމެއެވެ. މީހުންގެ ޤަބޫލު ހޯދަން މަސައްކަތް ނުކުރާ މީހެއްގެ މަޤާމް މީހުންގެ މެދުގައި މަތިވެގެންދެއެވެ.

އިންސާނުންގެ ތަބީޢަތަކީ މިއީއެވެ. ސަލާންޖަހާ މީހުންދެކެ އެކަކު ވެސް ލޯތްބެއް ނުވާނެއެވެ. އެހެނަސް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެކަލާނގެއަށް ސަލާންޖަހާ މީހުންދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގެންވެއެވެ.

މީހުން ބޭނުންވާނީ އެމީހުންނަށް ސަލާންޖަހާ މީހަކާއި ދުރަށްދާށެވެ. އެހެންކަމުން މީހުންގެ ފަރާތުން ލިބޭނެ ކަންތަކުގެ ފަރާތުން އަބަދުއަބަދު ދުވެ އުޅޭ މީހެއްދެކެ، މީހުން ފޫހިވާނެއެވެ. ރަސޫލާ ﷺ ގެ ޙަދީޘްފުޅުގައިވާ ފަދައިންނެވެ. މީހުންގެ އަތްތަކުން ލިބޭނެ ކަންތަކަށް ބަރޯސާނުވެ، އެކަންތަކަށް މާ ބޮޑަށް ނޭދި، ސަލާން ނުޖަހާނަމަ މީހުންގެ ލޯބި ތިބާއަށް ލިބޭނެއެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން މިއަދު މިއުޅެނީ ސޯޝަލް މީޑިއާގެ ސަޤާފަތެއްގައެވެ. މިއީ މުޅިންވެސް މީހުންގެ ފަރާތުން ބަލައިގަތުމަށް އެދެވޭ ސަޤާފަތެކެވެ. މީހުންގެ ފަރާތުން ލޯތްބާއި އިޙްތިރާމް ލިބިގަންނަން ބޭނުންވާ ޒަމާނެކެވެ. މިއީވެސް އިންސާނީ ތަބީޢާތެވެ. އިންސާނީ ތަބީޢަތުގައި މީހުންގެ ފަރާތުން ލޯތްބާއި އިޙްތިރާމް ލިބިގަތުމަށް އެދުމެއްވެއެވެ. އަދި ﷲ ގެ ލޯބިފުޅު ލިބިގަތުމަށް ވެސްމެއެވެ.

ސުވާލަކީ ތިބާއަށް އެކަންތައް ލިބޭނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ؟ ބައެއްފަހަރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ކަންތަކުގެ އަސްލަކީ ކޮބައިކަމާއިމެދު ނުވިސްނެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އަޅުގަނޑުމެން ދުވަމުން ދަނީ ހިޔަނީގެ ފަހަތުންނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ހުސްއަތާ އަނބުރާ އަންނަ ސަބަބަކީ މިއީއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އަސްލުގެ ބަދަލުގައި ހިޔަނީގެ ފަހަތުން ދުވާތީވެއެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން މި އުޅޭ ޒަމާނަކީ މުޅިން ވެސް ‘ލައިކްސް’ ހޯދުމާއި މީހުންގެ ރުހުން ހޯދުމުގެ ޒަމާނެކެވެ. ބާގާރއެއް ކައިފިއްޔާ އޭގެ ފޮޓޯ ލާންޖެހޭނެއެވެ. ތިބާ ކައި އުޅޭ ހުރިހާ އެއްޗަކާއި ތިބާ ކުރާ ހުރިހާ ކަމެއް ޕޯސްޓުކުރަންޖެހެއެވެ.

މިއީ މުޅިންވެސް އެހެން މީހުން ތިބާއާއިމެދު ދެކޭ ގޮތާއި މީހުންގެ ބަލައިގަތުން ހޯދުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކެވެ. ލޯތްބާއި އިޙްތިރާމާއި ތަޢުރީފުތައް ލިބިގަންނަން އެޅޭ ފިޔަވަޅުތަކެވެ. އެހެނަސް އެކަންތަކުގެ ފަހަތުން އަޅުގަނޑުމެން ދުވާ ވަރަކަށް އެކަންތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި ދުރަށްދެއެވެ.

އެކަންތައް ލިބިގަންނަންވީ ގޮތްތަކަކީ މިއީއެއް ނޫންކަން ﷲ އާއި އެކަލާނގެ ރަސޫލާ ﷺ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވާފައިވާ ސަބަބަކީ މިއީއެވެ. މި ތަބީޢީ ނިޢުމަތްތައް ލިބިގަނެވޭނެ ހަމައެކަނި ގޮތަކީ ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދަން މަސައްކަތް ކޮށްގެންނެވެ.

ނުނިމޭ