ނަމާދުގެ ޙަޤީޤީ ލައްޒަތު ލިބިގަންނާނީ ކިހިނެއް؟ (ތޭރަވަނަ ބައި)

ނަމާދުގެ އެންމެ ބޮޑު ތަނބަށްޓަކައި ތައްޔާރުވުން

އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ނިންމައިލީ، ނަމާދުގެ ނުހަނު ރީތި މަޤާމެއް ކަމުގައިވާ ރުކޫޢެވެ. ރުކޫޢަކީ ސަޖިދައިގެ ކުރިން އަންނަ މަޤާމެކެވެ. އެއް ދަރަޖައިގެ ބޯލެނބުމަކުން، އެއަށްވުރެ ފުރިހަމަ ދަރަޖައަކަށް ބޯލެނބުމަށެވެ. އެހެނަސް ސަޖިދައިގެ ކުރިން ވެސް އަދި ނަމާދުގެ އެހެން ރީތިވެގެންވާ މަޤާމެއް އާދެއެވެ. އެއީ ރުކޫޢަށްފަހު ކޮޅަށް ހުރުމެވެ.

ރަސޫލާ ﷺ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. “ރުކޫޢާއި ސަޖިދައިގެ ދެމެދުގައި މީހަކު އޭނަގެ ބުރަކަށި ސީދާ ނުކުރާނަމަ، ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެ އަޅެއްގެ ނަމާދު ޤަބޫލު ނުކުރައްވައެވެ.” އެހެންކަމުން ނަމާދުގައި އެއްވެސް ޙަރަކާތެއް ނުކޮށް މަޑުމައިތިރިކަމާއިއެކީ ތިބޭ ތިބުން މި މަޤާމުގައި ވެސް ދަމަހައްޓަންވާނެއެވެ. އެހެނީ ރަސޫލާ ﷺ މި ފަދައިން ވެސް ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. “އެންމެ ނުބައި ވަގަކީ އެމީހެއްގެ ނަމާދުން ވައްކަން ކުރާ މީހާއެވެ.” (އެއީ ނަމާދު އަވަސް އަރުވައިގެންނެވެ.) ރަސޫލާ ﷺ ރުކޫޢުގައި ހޭދަކުރައްވާ ވަގުތާއި އެއްވަރަށް މި މަޤާމުގައި ވެސް ހޭދަ ކުރައްވައެވެ.

އެހެނަސް މި މަޤާމަށް އަޅުގަނޑުމެން ތެދުވާއިރު އަޅުގަނޑުމެން މިފަހަރު ކިޔަނީ اللّه أَكْبَر އެއް ނޫނެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަނީ سَمِعَ اللّه لِمَن حَمِدَه (އެކަލާނގެއަށް ޙަމްދުކޮށްފި މީހަކަށް ﷲ އިޖާބަދެއްވާށި) އެވެ. މިހެން ކިޔަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟

އަޅުގަނޑުމެން ބުނި ބަސްތައް ހަނދާން އެބަހުރި ހެއްޔެވެ؟ ރަސްގެފާނެއްގެ އަރިހުގައި ކަމަކަށް އެދުން އެންމެ އައުލާކަން ބޮޑުވަނީ އެ ރަސްގެފާނަށް ތަޢުރީފު ކުރުމަށްފަހުގައެވެ. ސޫރަތުލް ފާތިޙާގައި ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ކުރި އެންމެ ބޮޑު ދުޢާ (إِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيم) ގެ ކުރިން އަޅުގަނޑުމެން ޙަމްދުގެ ބަސްތައް ކިޔުނީމުއެވެ. މި މަޤާމުގައި ވެސް އެކަންވަނީ އެގޮތަށެވެ. އެހެނީ އަޅުގަނޑުމެން މި އުޅެނީ ނަމާދުގެ އެންމެ ބޮޑު ތަނބާއި ދިމާލަށް މިޞްރާބު ޖަހާށެވެ. އެއީ ސަޖިދައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ﷲ އާއި އެންމެ ގާތްވެގެންދާނެ މަޤާމެވެ. އަދި އެ މަޤާމެއްގައި އަބަދުވެސް ދުޢާތައް އިޖާބަވެގެންދާ މަޤާމެވެ!

އެހެންކަމުން سَمِعَ اللّه لِمَن حَمِدَه އިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޢިޝާރާތްކުރަނީ، ސަޖިދައިގައި ދުޢާ ކުރުމުގެ މާ ކުރިން ވެސް ﷲ އަށް ގިނަގުނަ ޙަމްދު ކުރުމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެ ޢިޝާރާތް ލިބިގެން ތެދުވުމަށްފަހު އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަނީ ކީކޭ ހެއްޔެވެ؟ رَبَّنَا وَ لَكَ الْحَمْد (އަޅަމެންގެ ވެރިރަސްކަލާކޮ! ހުރިހާ ޙަމްދެއްވަނީ އިބަރަސްކަލާނގެއަށެވެ.) އަދި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިތުރުވެސް ކޮށްލެވިދާނެއެވެ. حَمْدًا كَثِيْرًا مُبَارَكًا فِيه (ގިނަގުނަވެގެންވާ ރީތި އަދި ބަރަކާތްތެރި ޙަމްދެކެވެ.) ރަސޫލާ ﷺ އެއްދުވަހު އިމާމްވެ ނަމާދު ކުރައްވަމުން ގެންދެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު سَمِعَ اللّه لِمَن حَمِدَه އޭ ވިދާޅުވުމުން، ޞަޙާބީއަކު ފަހަތުން އިތުރު ކުރެއްވިއެވެ. حَمْدًا كَثِيْرًا مُبَارَكًا فِيه. ނަމާދު ނިމުމުން ރަސޫލާ ﷺ ފަސްއެނބުރި ވަޑައިގެން ޞަޙާބީންނަށް ބައްލަވައި ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ. “އެ ބަސްތައް ވިދާޅުވީ ތިޔައިގެ ތެރެއިން ކޮން ބޭކަލެއް ހެއްޔެވެ؟” އެ މީހާ ދެންނެވިއެވެ. “ރަސޫލު ﷲ އެވެ. އެއީ ތިމަންނައެވެ.” ރަސޫލާ ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. “30 އާއި ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މަލާއިކަތުން އެ ބަސްތައް އެންމެ ފުރަތަމަ ލިޔުއްވާ މަލާއިކަތާއަށްވުމަށް އަވަސްވެވަޑައިގަތް މަންޒަރު ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ދެންމެ ފެނިވަޑައިގެންނެވިއެވެ!”

އަދި އެއަށްވުރެ ވެސް ކުރިއަށް ގޮސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކިޔައިލެވިދާނެއެވެ. مِلْءَ السَّمَاوَاتِ وَ مِلْءَ الْأَرْضِ وَ مِلْءَ مَا بَيْنَهُمَا وَ مِلْءَ مَا شِئْتَ مِن شَيْءٍ بَعْد (އުޑާއި، ބިމާއި، އެދެމެދުގައިވާހާ އެއްޗަކާއި އަދި އިބަރަސްކަލާނގެ އިރާދަކުރެއްވި އެހެން ހުރިހާ އެއްޗެއް ފުރިގެންދާ ޙަމްދެވެ.) ‘އެހެން ހުރިހާ އެއްޗެއް’ ގެ މާނައަކީ އިންސާނާގެ ޚިޔާލުތަކަށް ނުގެނެވޭފަދަ ދެން ހުރި ޚަލްޤުތަކެއްގެ ވާހަކައެވެ. (މިސާލަކަށް ﷲ ގެ ކުރުސިއެވެ.) އެ ބަސްތަކާއިއެކީ އަޅުގަނޑުމެން ހިތްތިރިކަމާއިއެކީ އެއްބަސްވަނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚާލިޤުގެ ޢިލްމުފުޅާއި ބަލައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައިވާ ޢިލްމުގެ ކުޑަކަމެވެ.

މިފަދަ ތަފާތު އެކި ޒިކުރުތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކޮންމެ ދުވަހަކު ނަމާދުގައި ދެވޭ ސަމާލުކަން އިތުރު ކުރުމަށް އެހީވެދެއެވެ.

އެހެންކަމުން ޙަމްދު ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އަދި އެއަށްވުރެ ވެސް އިތުރަށް ޙަމްދު ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދުވަހަކުވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް ޙައްޤުވާ މިންވަރަށް ޙަމްދެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އެއީ އެންމެ ފަރާތަކަށް ފިޔަވައި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ކޮން ފަރާތެއް ހެއްޔެވެ؟ އެއީ ޚުދު ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެވެ! ފުރިހަމަ ވެގެންވާ ޙަމްދަކުން ޙަމްދުކުރެވޭނީ ހަމައެކަނި އެކަލާނގެއަށެވެ! އެހެނީ އެކަލާނގެއަށް ނިސްބަތްވާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޚިޔާލުވެސް ނުކުރެވޭ، އަދި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެވިފައިނުވާ ނަންފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކެއް ވެއެވެ! އެ ނަންފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކަކީ ހަމައެކަނި އެކަލާނގެ ޢިލްމުފުޅުގައިވާ ކަންތަކެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިކުނޑިއަށް ނަގައިނުގަނެވޭނެ ފަދަ ފުރިހަމަ ކަމަކާއި ރީތިކަމެކެވެ!

ނުނިމޭ